آینده مبهم پ.ک.ک
پ.ک.ک، شبه‌نظامیان کرد، پس از چهار دهه درگیری خونین که نزدیک به ۵۰ هزار کشته برجای گذاشت، مبارزه مسلحانه خود علیه ترکیه را به طور رسمی کنار گذاشته و اعلام کرد در حال عقب‌نشینی تمامی نیروهایش از خاک ترکیه به منطقه قندیل در شمال عراق است. این حرکت تاریخی که با فراخوان رهبر زندانی این گروه، عبدالله اوجالان، و طی یک روند صلح آغاز شده، مواجه با درخواست این گروه برای اجرای «قوانین آزادی و ادغام دموکراتیک» از سوی دولت ترکیه است.
اندیشکده زاویه: پ.ک.ک در ماه مه امسال مبارزه مسلحانه خود علیه ترکیه را کنار گذاشت و به چهار دهه خشونت که جان حدود ۵۰ هزار نفر را گرفته بود، پایان داد. پ.ک.ک در بیانیه‌ای که در مراسمی در منطقه قندیل در شمال عراق قرائت شد، خبرهای تازه را به گوش همه رساند و گفت: ما در حال اجرای عقب‌نشینی همه نیروهای خود هستیم. این گروه همچنین عکسی منتشر کرد که ۲۵ نیروی خود را از جمله هشت زن نشان می‌دهد که پیش از این از ترکیه به کوهستان‌های قندیل سفر کرده بودند.
با این حال، این گروه از ترکیه خواست تا اقدامات قانونی لازم برای پیشبرد روند صلح را انجام دهد، روندی که یک سال پیش، زمانی که آنکارا پیشنهاد صلح غیرمنتظره‌ای به رهبر زندانی خود عبدالله اوجالان داد آغاز شد. این در حالی است که کماکان با وجود آغاز روند صلح، بسیاری معتقدند اقدامات اساسی از سوی دولت اردوغان انجام نگرفته است. پ.ک.ک گفته اقدامات قانونی و سیاسی لازم برای این روند و قوانین آزادی و ادغام دموکراتیک که برای مشارکت در سیاست دموکراتیک ضروری است، باید بدون تاخیر اجرا شوند.
صبری اوک، یکی از مقامات ارشد در این مراسم، به خبرنگاران گفت: اقدامات قابل توجه باید انجام شود و ترتیبات قانونی برای روندی متناسب با آزادی باید گذاشته شود، او به قوانینی اشاره داشت که سرنوشت کسانی که مبارزه مسلحانه را ترک می‌کنند، تعیین می‌کند. اوک افزود: ما قوانینی می‌خواهیم که ویژه این روند باشد، نه صرفاً عفو عمومی. این گروه گفته است که می‌خواهد مبارزه‌ای دموکراتیک برای دفاع از حقوق کردها را مطابق با فراخوان تاریخی اوجالان دنبال کند.
ترکیه اواخر سال گذشته مذاکرات غیرمستقیم با پ.ک.ک را آغاز کرد، اقدامی که با حمایت رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان انجام شد. اردوغان نابودی سلاح‌ها توسط پ.ک.ک در ماه ژوئیه را به عنوان پیروزی برای ترکیه دانست. ترکیه همچنین یک کمیسیون پارلمانی فراگیر حزبی ایجاد کرده که در حال آماده‌سازی زمینه برای روند صلح است و شامل تدوین چارچوب قانونی برای ادغام سیاسی پ.ک.ک و اعضای آن می‌شود.
این کمیسیون ۴۸ نفره همچنین وظیفه دارد سرنوشت اوجالان، رهبر ۷۶ ساله این گروه را تعیین کند، که از سال ۱۹۹۹ در انفرادی در جزیره ایمرالی نزدیک استانبول نگهداری می‌شود. آزادسازی اوجالان یکی از خواسته‌های اصلی پ.ک.ک بوده، اما تاکنون دولت ترکیه اقدامی را در این جهت انجام نداده است.
به نوشته فرانس ۲۴، تحلیلگران می‌گویند با تضعیف پ.ک.ک و خستگی عمومی کردها از دهه‌ها خشونت، پیشنهاد صلح ترکیه به اوجالان فرصتی داد تا به تغییر مورد نظر خود از مبارزه مسلحانه روی بیاورد. در ژوئیه، آنها مراسم نمادینی در کوه‌های شمال عراق برگزار کردند که در آن اولین محموله از سلاح‌ها را نابود کردند؛ این اقدام توسط ترکیه به عنوان نقطه عطف غیرقابل بازگشت ستوده شد.
در کنار اراده اردوغان، حزب دموکراتیک خلق‌ها، سومین حزب بزرگ ترکیه، نقش کلیدی در تسهیل توافق صلح نوظهور ایفا کرده است. رسانه‌های ترکیه گزارش داده‌اند یک هیات از این حزب در روزهای آینده با اردوغان دیدار خواهد کرد و سپس به ملاقات اوجالان در جزیره که در آن زندانی است، خواهد رفت. اقدام اخیر نیروهای پ.ک.ک نگرانی‌هایی را در عراق به وجود آورده است. ترکیه مدت‌هاست که شمال عراق را هدف قرار می‌دهد و در صورتی که پ.ک.ک در این منطقه حضور داشته باشد، ممکن است به شدت حملات و تعداد آنها اضافه شود.
منبع: روزنامه شرق
