تغییر استراتژی اپوزیسیون ترکیه: شعار اروپامحوری در برابر رویکرد آمریکایی اردوغان
حزب جمهوری‌خواه خلق ( CHP )، حزب مخالف اصلی ترکیه، مبارزه داخلی خود را فراتر از مرزهای ملی برده است. این حزب پس از برکناری و بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول، اولین تجمع برون‌مرزی خود را با شعار «ملت از اراده خود محافظت می‌کند» در بروکسل برگزار کرد .
اندیشکده زاویه: این تجمع به عنوان امتداد کمپین مداوم حزب جمهوری‌خواه خلق برای دفاع از مشروعیت دموکراتیک و نمایندگی محلی ارائه شد. اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق، خطاب به هواداران اعلام کرد: «ما اینجا آمده‌ایم تا در کنار امام‌اوغلو و روسای مشترک سابق حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها (DEM) ، صلاح‌الدین دمیرتاش و فیگن یوکسکداغ، بایستیم .» این پیام همبستگی با هدف ایجاد پلی بین اهداف مخالفان داخلی و مخاطبان بین‌المللی بود.
اوزل با وعده اینکه دولت حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) عضویت کامل در اتحادیه اروپا را دنبال خواهد کرد ، از جوانان ترک ساکن در سراسر اروپا خواست که از مشارکت سیاسی عقب‌نشینی نکنند. او گفت: «درگیر بمانید و در شکل‌دهی به آینده کشورتان مشارکت کنید.»
این رویداد حمایت نمادین گسترده‌ای را از سراسر محافل سوسیال دموکرات و مترقی اروپا به دست آورد. شهرداران رم، آمستردام، بوداپست، تسالونیکی، تیمیشوارا و کلن پیام‌های همبستگی ارسال کردند که با صدای بلند روی صحنه خوانده شد. فیلیپ کلوز، شهردار بروکسل، از طریق ویدئو ظاهر شد و حمایت مستقیم خود را ابراز کرد: «اکرم، ما با تو هستیم.»
این اقدام در برهه حساسی از تغییر آرایش ژئوپلیتیکی صورت می‌گیرد و نشان‌دهنده یک شرط‌بندی حساب‌شده روی اروپا است، زیرا حزب حاکم ترکیه روابط خود را با واشنگتن عمیق‌تر می‌کند.
اپوزیسیون در بحبوحه همکاری ترامپ و اردوغان، مواضع خود را تغییر می‌دهد
زمان‌بندی این اقدام اروپایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا چشم‌انداز سیاسی ترکیه در حال تغییر و تحول در پویایی‌های بین‌المللی است. تنش بین ارزش‌ها و روش‌های کاری مورد حمایت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، و رهبران اتحادیه اروپا و نهاد حاکم بر اروپا، در نقاط حساس متعددی، از اختلافات تعرفه‌ای گرفته تا بحران اوکراین، آشکار شده است.
تحت رهبری امام‌اوغلو-اوزل، حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) خود را در این نظم جدید جای می‌دهد. این تلاش نشان‌دهنده‌ی یک اقدام برای تصویرسازی با منطقی روشن است: اگر رئیس‌جمهور اردوغان با رئیس‌جمهور ترامپ معامله کند، اپوزیسیون به اروپا روی خواهد آورد.
اوزل این موضوع را در سخنرانی خود در بروکسل به صراحت بیان کرد: «دولت حزب عدالت و توسعه اکنون برای ترامپ کار می‌کند. این دولت مشروعیتی را که نمی‌تواند در کشور، در اروپا یا در جهان پیدا کند، در کاخ سفید، در دفتر بیضی‌شکل، جستجو می‌کند.»
اگرچه این استراتژی تا حدودی ماهیت واکنشی به تنظیم مجدد روابط ایالات متحده و ترکیه از طریق دیپلماسی «رهبر قدرتمند» ترامپ-اردوغان دارد، اما ریشه‌ها و عمق تاریخی دارد.
ایجاد روابط اروپایی امام‌اوغلو به اولین دوره تصدی او به عنوان شهردار استانبول برمی‌گردد. رهبری حزب مدتی است که این همکاری را که از سطح شهرداری آغاز شده بود، به سطح بالاتری ارتقا داده و با احزاب سوسیال دموکرات مشارکت می‌کند.
ایدئولوژیک، اما نه صرفاً
اوزل اعلام کرد: «غرب فقط یک جهت نیست؛ بلکه مسئله‌ی درک متقابل است. هرچه به سمت غرب می‌روید، کاخ‌ها ناپدید می‌شوند؛ کاخ‌های تاریخی وجود دارند، اما کشور از مکان‌های ساده‌تری اداره می‌شود. قسم می‌خورم که تحت حکومت CHP، ما در اتحادیه اروپا ملاقات خواهیم کرد. ما مرزها را حذف خواهیم کرد.»
اوزل، فراتر از محاسبات سیاسی فوری، همچنین متعهد شد که در صورت به قدرت رسیدن حزبش، به عضویت کامل اتحادیه اروپا درآید و خطاب به ترک‌های جوان در اروپا از آنها خواست که از سیاست دوری نکنند.
حزب جمهوری‌خواه خلق، به عنوان حزبی که بخش عمده‌ای از آرای سکولار ترکیه را نمایندگی می‌کند، از نظر ایدئولوژیکی نیز این همسویی را با اروپا تکمیل می‌کند. در میان رأی‌دهندگانی که این حزب نماینده آنهاست، دیدگاه‌ها نسبت به اتحادیه اروپا نسبتاً مثبت‌تر است.
دفاع پیشگیرانه در برابر اتهامات احتمالی
در ترکیه، رأی‌دهندگان به سیاستمدارانی که از حمایت خارجی برخوردار می‌شوند، صرف نظر از پیشینه‌شان، با سوءظن نگاه می‌کنند و سیاستمداران اغلب یکدیگر را در این زمینه متهم می‌کنند. اوزل با پیش‌بینی اتهام آشنای عدم میهن‌پرستی، پاسخ خود را از قبل آماده کرده بود.
«در گذشته، دانشجویان (محافظه‌کار) با مسئله حجاب مواجه می‌شدند و پرونده را به دادگاه حقوق بشر اروپا می‌بردند. در آن زمان، این یک مبارزه برای حقوق بود. اما وقتی شما علیه ترکیه شکایت می‌کردید، شکایت از کشورمان در خارج از کشور اشتباه تلقی نمی‌شد. وقتی پرونده مختومه علیه حزب عدالت و توسعه مطرح شد، سفر به پایتخت‌های جهان با هیئتی برای لابی‌گری، شکایت از کشورمان محسوب نمی‌شد. کاری که من الان انجام می‌دهم هم فرقی با این ندارد.»
با این سخنان، او همزمان به دنبال حمایت از پرونده سیاسی داخلی خود در عرصه بین‌المللی بود و رفتار دولت گذشته را به توجیهی برای استراتژی فعلی مخالفان تبدیل کرد.
هدف قرار دادن رأی بدنام مهاجران که مدت‌ها تحت سلطه حزب حاکم بود
شهروندان دوگانه ترکیه-اروپا یا شهروندان اروپایی با اصالت ترک، به ویژه آن‌هایی که در آلمان هستند، به خاطر درصد بالای حمایتشان از حزب حاکم عدالت و توسعه در انتخابات اخیر شناخته شده‌اند.
در گذشته، طرف آلمانی انتقادات و فشارهای شدیدی را بر شهروندان دوگانه ترکیه‌ای خود وارد می‌کرد، در حالی که در طرف ترکیه، رأی‌دهندگان مخالف، به ویژه در رسانه‌های اجتماعی، آشکارا با رأی دادن شهروندان دوگانه با وجود زندگی در خارج از کشور مخالفت می‌کردند.
تهاجم اروپایی رهبری حزب جمهوری‌خواه خلق این پذیرش را تغییر می‌دهد. استراتژی جدید اوزل، به‌ویژه از طریق وعده‌هایی که به شهروندان در تجمع بروکسل داد، با هدف بسیج آنها و افزایش مشارکت آنها با مشارکت بیشتر در انتخابات است. تجمع بروکسل همچنین با افزایش آرای سکولارهای ادغام‌شده در سیستم زندگی اروپایی، جبهه‌ای متفاوت را می‌گشاید.
مهاجران آناتولی که چندین دهه است تابعیت دوگانه دارند، جمعیتی را نشان می‌دهند که اپوزیسیون تا حد زیادی از آنها صرف نظر کرده است. حزب جمهوری‌خواه خلق با کشاندن مبارزات انتخاباتی به پایتخت‌های اروپایی، نشان می‌دهد که دیگر این سرزمین را بدون مبارزه واگذار نخواهد کرد و شرط می‌بندد که نسل جدیدی از ترک‌های اروپاییِ ادغام‌شده ممکن است از الگوهای رأی‌دهی والدین خود فاصله بگیرند.
چرا تجمعات انتخاباتی در اروپا اهمیت دارند؟ مورد بحران هلند
یک تغییر قانونی در سال ۲۰۱۴ در ترکیه به شهروندان ترک ساکن خارج از کشور حق رأی دادن در کشور محل اقامت خود را داد و اساساً چشم‌انداز انتخاباتی را تغییر داد. پیش از این، مهاجران مجبور بودند به ترکیه بازگردند و فقط می‌توانستند در حوزه‌های رأی‌گیری که در دروازه‌های گمرکی تعیین‌شده مستقر شده بودند، رأی خود را به صندوق بیندازند.
شهروندان ترکیه‌ای ساکن خارج از کشور، برای اولین بار در انتخابات ریاست جمهوری اوت ۲۰۱۴ از این حق رأی در کشور محل اقامت خود استفاده کردند.
اهمیت سیاسی مبارزات انتخاباتی در خارج از کشور در سال ۲۰۱۷ به وضوح آشکار شد، زمانی که هلند مداخله کرد تا از دیدار وزرای دولت ترکیه با رأی‌دهندگان ترک‌تبار در هلند، حتی به قیمت یک بحران دیپلماتیک، جلوگیری کند. آلمان نیز اندکی پس از آن از این اقدام پیروی کرد.
این واقعیت که حزب جمهوری‌خواه خلق اکنون مجوزهایی برای تجمعات خود دریافت کرده است، نشان‌دهنده ترجیحات طرف اروپایی نیز هست.
منبع: ترکیه تودی
