آیا آذربایجان به جنگ اسرائیل علیه ایران کمک کرد؟

برخی از ساکنان استانهای همجوار با آذربایجان گزارش دادهاند که پهپادهایی را دیدهاند که از پشت کوههایی که دو کشور را از هم جدا میکند، در حال پرواز بودهاند. همه این روایتها و گزارشها از سوی غیرنظامیان مطرح شده است. نیروهای مسلح ایران و چهرههای سیاسی آن هنوز رسماً این ادعاها را تأیید نکردهاند.
اندیشکده زاویه – گزارش ویژه: به نقل از «تهران تایمز» ساکنان استانهای گیلان و مازندران، در امتداد دریای خزر، گزارش دادند که در طول حملات اسرائیل صداهایی شبیه به صدای پهپاد یا جتهای جنگنده شنیدهاند. یکی از ساکنان شرق گیلان به تهران تایمز گفت که اندکی پس از شنیدن چنین صداهایی، مکانی در شهر رشت مورد حمله قرار گرفت.
این دو استان در نزدیکی آذربایجان قرار دارند که با دریای خزر نیز مرز مشترک دارد. برخی از ساکنان استان اردبیل که با این کشور قفقازی مرز زمینی دارد، همچنین گزارش دادهاند که پهپادهایی را دیدهاند که از پشت کوههایی که دو کشور را از هم جدا میکند، در حال پرواز بودهاند.
همه این روایتها و گزارشها از سوی غیرنظامیان مطرح شده است. نیروهای مسلح ایران و چهرههای سیاسی آن هنوز رسماً این ادعاها را تأیید نکردهاند.
وقتی از اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در مورد احتمال دخالت آذربایجان سوال شد، او اظهار داشت که همه کشورهای همسایه ایران به تهران اطمینان دادهاند که اجازه نخواهند داد اسرائیل از خاک آنها علیه ایران استفاده کند. او افزود: «همه این کشورها قاطعانه تأکید کردهاند که چنین حوادثی اتفاق نیفتاده و در آینده نیز اتفاق نخواهد افتاد.» بقایی همچنین اظهار داشت که نیروهای نظامی و اطلاعاتی ایران به طور مستقل در حال بررسی این موضوع هستند.
هفته گذشته، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، طی یک مکالمه تلفنی از همتای آذری خود خواست تا تحقیقات خود را آغاز کند. پزشکیان گفت که نگران گزارشهایی است که نشان میدهد برخی از پهپادها و ریزپرندهها ممکن است از طریق خاک آذربایجان وارد حریم هوایی ایران شده باشند. الهام علیاف این گزارشها را رد کرد و تأکید کرد که دولت او کنترل کامل حریم هوایی خود را حفظ میکند و هرگز اجازه استفاده از آن علیه ایران را نخواهد داد.
آذربایجان و اسرائیل همکاری قویای را ایجاد کردهاند که ریشه در همکاریهای انرژی و معاملات نظامی دارد. باکو یکی از تأمینکنندگان اصلی نفت اسرائیل است و حدود ۴۰ درصد از واردات نفت خام آن را (از طریق خط لوله باکو-تفلیس-جیحان) تشکیل میدهد. اسرائیل یکی از تأمینکنندگان اصلی سلاح برای آذربایجان است و پهپاد، سیستمهای موشکی و فناوری اطلاعاتی را در اختیار این کشور قرار میدهد.
رسانههای آذربایجانی که بیشتر آنها مواضع دولت را منعکس میکنند، به ادعاهای مربوط به دخالت آذربایجان در جنگ اخیر نپرداختهاند. اما بسیاری از آنها در هفتههای اخیر مملو از احساسات ضد ایرانی بودهاند و حتی ایران را «دشمن» آذربایجان نامیدهاند و آیتالله خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی، را بیاعتبار کردهاند. یک وبسایت خبری به نام کالیبر، که گمان میرود با خود علیاف ارتباط دارد، گفته است که رهبر ایران از موجودیت آذربایجان «میترسد». این وبسایت همچنین مهدی سبحانی، سفیر ایران در ارمنستان، را دروغگو خوانده و خواستار سرنگونی جمهوری اسلامی شده است.
چنین گزارشها و مقالاتی مدتهاست که مردم ایران را خشمگین کرده است، چرا که آنها معتقدند باکو دائماً از خطوط قرمز عبور میکند. مقامات ایرانی عمدتاً سعی کردهاند اوضاع را آرام کنند و از گسترش روابط با آذربایجان حمایت کنند.